مراحل مشاوره فردی چیست؟ صفرتاصد آن از شروع تا درمان

مراحل مشاوره فردی

مشاوره فردی، فرآیندی تخصصی و حمایتی است که به افراد کمک می‌کند تا با چالش‌های زندگی خود روبرو شوند، خود را بهتر بشناسند و به رشد و بهبود شخصی دست یابند. این فرآیند، سفری است که با همراهی یک متخصص و در فضایی امن و محرمانه طی می‌شود. در این مسیر، فرد مراجعه‌کننده و مشاور با همکاری یکدیگر، به بررسی مسائل و مشکلات فردی، شناسایی الگوهای رفتاری و فکری ناسالم و یافتن راهکارهایی برای تغییر و بهبود می‌پردازند.

ایجاد رابطه درمانی

ایجاد یک رابطه درمانی قوی، سنگ بنای هر مشاوره موفقی است. این مرحله، شامل ایجاد فضایی امن، قابل اعتماد و همدلانه است که در آن مراجع احساس راحتی کند و بتواند به راحتی با مشاور خود ارتباط برقرار کند. مشاور در این مرحله، با گوش دادن فعال، همدلی و احترام، به مراجع کمک می‌کند تا احساس کند که شنیده و درک می‌شود. ایجاد رابطه درمانی، فرآیندی زمان‌بر است و ممکن است در طول چندین جلسه مشاوره شکل بگیرد. مشاوران در این مرحله، با استفاده از مهارت‌های ارتباطی مؤثر، مانند بازتاب احساسات و خلاصه کردن صحبت‌های مراجع، به او کمک می‌کنند تا احساس کند که درک می‌شود.

 ارزیابی و تشخیص

در این مرحله، مشاور به جمع‌آوری اطلاعات جامع در مورد مراجع و مشکلات او می‌پردازد. این اطلاعات، از طریق مصاحبه، پرسشنامه، تست‌های روانشناسی و سایر روش‌های ارزیابی، جمع‌آوری می‌شوند. هدف از این مرحله، درک عمیق از مسئله مراجع و شناسایی الگوهای فکری، احساسی و رفتاری مرتبط با آن است. تشخیص، به معنای برچسب‌زنی به مراجع نیست؛ بلکه به معنای درک بهتر مسئله و انتخاب روش‌های درمانی مناسب است. مشاوران در این مرحله، باید به طور دقیق و جامع به بررسی ابعاد مختلف زندگی مراجع، مانند تاریخچه خانوادگی، روابط بین فردی، وضعیت شغلی و تحصیلی، و سلامت جسمی و روانی او بپردازند.

تعیین اهداف درمانی

در این مرحله، مشاور و مراجع به طور مشترک، اهداف مشخص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط و زمان‌دار (SMART) را برای فرآیند مشاوره تعیین می‌کنند. اهداف درمانی، باید بر اساس نیازها و خواسته‌های مراجع و با توجه به تشخیص مشاور، تعیین شوند. تعیین اهداف، به مراجع کمک می‌کند تا احساس کند که در فرآیند مشاوره، نقش فعالی دارد و مسئولیت تغییرات خود را بر عهده می‌گیرد. اهداف درمانی، باید به طور منظم مورد بازبینی و ارزیابی قرار گیرند تا در صورت نیاز، تغییر کنند.

اجرای برنامه درمانی

پس از تعیین اهداف درمانی، مرحله اجرای برنامه درمانی آغاز می‌شود. در این مرحله، مشاور با استفاده از روش‌های مختلف مشاوره، به مراجع کمک می‌کند تا به اهداف خود دست یابد. روش‌های مشاوره، بر اساس نوع مسئله مراجع و اهداف درمانی، انتخاب می‌شوند. برخی از روش‌های رایج مشاوره، شامل درمان شناختی رفتاری (CBT)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)، و درمان بین فردی (IPT) است. اجرای برنامه درمانی، فرآیندی فعال و مشارکتی است و مراجع باید در این مرحله، به طور فعال در فرآیند مشاوره شرکت کند. مشاوران در این مرحله، باید به طور منظم، پیشرفت مراجع را ارزیابی کنند و در صورت نیاز، برنامه درمانی را تغییر دهند.

ارزیابی و پایان مشاوره

ارزیابی، شامل بررسی تغییرات در افکار، احساسات و رفتارهای مراجع و همچنین، بررسی رضایت مراجع از فرآیند مشاوره است. پایان مشاوره، باید به طور تدریجی و با برنامه‌ریزی مناسب انجام شود تا مراجع احساس رهاشدگی نکند. مشاوران در این مرحله، باید به مراجع کمک کنند تا مهارت‌های جدیدی را که یاد گرفته است، در زندگی روزمره خود به کار گیرد و از عود مجدد مشکلات، پیشگیری کند.